در دومین نشست تخصصی اکوسیستم تئاتر تاکید شد؛
الزام به تشکیل صنف تهیهکنندگان
(سینماآفیس) – دومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی اکوسیستم تئاتر به دبیری آرمان طیران، نویسنده، کارگردان و مدرس تئاتر و هادی سالارورزی، مترجم و نمایشنامه‌نویس با حضور علاقمندان، مدرسان و دیگر کارشناسان و محققان هنر‌های نمایشی عصر روز دوشنبه ۲۰ شهریور ماه با موضوع «تهیهکنندگان؛ منافع مشترک» در سالن اسکویی خانه تئاتر برگزار شد.
این نشست در دومین دوره پنل تخصصی خود، تهیه‌کننده در تئاتر را به مثابه قلب تپنده‌ای برای تئاتر، زیر ذره‌بین کارشناسی برد و فرصت‌ها و تهدید‌های مشترک را بررسی کرد.
در ابتدای این جلسه آرمان طیران که گرداننده این جلسه بود؛ توضیح داد:
وقتی درباره تهیه‌کنندگی سخن به میان می‌آوریم نخستین مقوله‌ای که به ذهن می‌رسد، مقوله اقتصاد تئاتر است به این معنا که علی‌القاعده باید پیگیر جنبه‌های تجاری آن باشیم. به نظر می‌رسد تهیه‌کننده به عنوان سرمایه‌گذار تئاتر نقشی کلیدی در جامعه تئاتر کشور دارد و به عنوان یکی از شرکا در این چرخه نقشی غیرقابل انکار دارد.
چنانچه این چرخه کمی معیوب باشد و اما اثر تولید شده مورد اقبال عمومی قرار بگیرد این ضعف اقتصادی از محل فروش اثر جبران خواهد شد.
سپس«آزاده ابراهیم زاده»؛ دکتری مدیریت استراتژیک (HSBA) از دانشگاه هامبورگ آلمان و مدیرعامل آسافیلم گفت:
اگر ما تئاتر را به مثابه یک خدمات فرهنگی تلقی کنیم و با بررسی شرایط کنونی تئاتر کشور به این نتیجه می‌رسیم که متاسفانه امروز جریان تئاتر ما جریان موفقی نیست.
رئیس کارگروه فرهنگی ستاد سمن‌های شورای شهر تهران افزود:
ما برای رسیدن به جریان موفق تئاتر در کشورمان لازم است به تمامی معاهدات بین‌المللی که شامل حق و حقوق مولف و هنرمند و سرمایه‌گذار است متعهد باشیم.
معاهده پاریس، معاهده ژنو و دیگر معاهداتی از این دست که در آن مشارکت داریم که شامل ثبت مالکیت هنری و مولفه‌های تجاری‌سازی آثار هنری می‌شود را کاملا رعایت کنیم. در چنین شرایطی است که فرآیند ایده تا مرحله اجرا فرایندی خواهد بود که سرانجام منجر به پول شود.
ابراهیم‌زاده در خاتمه اظهاراتش گفت: متاسفانه به دلیل عدم رعایت معاهدات بین المللی است که هنوز تئاتر کشور فرآیند صنعتی و تجاری‌سازی را طی نکرده.
از سویی نگرش جامعه تئاتری نیز لازم است تغییر کند؛ تهیه‌کننده نباید تنها به مثابه سرمایه‌گذار و کیف پول دیده شود.
امروزه در دنیا حرف اول را تهیهکنندگان می‌زنند. امروز در تئاتر کشور تهیه‌کننده تنهاست. تهیه‌کننده باید سیستم تهبه‌کنندگی داشته باشد. تهیه‌کننده متاسفانه به مثابه یک کیف پول وارد تئاتر می شود.
«سامان خلیلیان»؛ نویسنده، کارگردان، بازیگر و تهیه‌کننده تئاتر، دانش‌آموخته دکترای علوم سیاسی و مدرس دانشگاه که پیش از این ریاست دفتر تئاتر خیابانی را نیز در کارنامه خود ثبت کرده است، در ادامه این نشست، گفت:
اگر بخوایم دچار و گرفتار معانی شویم؛ اکوسیستم در تئاتر ما معنا پیدا می کند. اکوسیستم در معنا چرخه منظم زیست تعبیر می شود.
اکوسیستم یعنی نظم و ساختار و مهندسی مشخص و معین! اما با توجه به این مهم که همه مباحث تئاتر کشور نامنظم است. ما در چرخه تهیه‌کنندگی نیز که تنها به ادبیات تئاتر ما وارد شده و هیچ یک از آنها به درستی استفاده نمی‌شود و این مهم و چرخه کاملا دچار نقصان است.
خلیلیان با تاکید بر اینکه؛ تهیهکنندگان در جهان امروز شغل رسمی محسوب می‌شوند و قوانین خاص خود را دارد و ما نیز در این شرایط باز هم دچار معانی شده‌ایم. واسطه‌گران را باید تسهیل‌گران به عنوان یک شغل قانونی نیز و مشخص و معین عنوان کرد.
وی همچنین اضافه کرد: تهیهکنندگان تئاتر متاسفانه هیچ توجیه اقتصادی ندارند. چرا که در اساس نگاه ما به حوزه تهیه‌کنندگی اشتباه است. ما دچار کلمات شده ایم و به بار معنایی و حقوقی واژه‌ها واقف نیستیم.
این فعال هنری اظهار داشت: تهیهکنندگان در تئاتر کشور ما لازم است دارای صنف مشخص شده و زیرساخت‌های قانونی مشخص و معین برای ساز و کار فعالیتشان تعریف کرد. آنگاه می‌توان انتظار داشت و شاهد تشکیل کمپانی‌های تئاتر بود.
مسعود والا یکی از پرکارترین فعالین هنری کشور در حوزه تهیه‌کنندگی تئاتر با بیان اینکه؛ من یک تاجر هنری هستم اظهار داشت: در ۶ ماهه اخیر ۵ نمایش را تولید کرده و به روی صحنه برده ام. نمایش‌هایی با مضامین مختلف و ساز و کار مختلف. در همه آنها موفق بودم جز یکی.
متاسفانه آرتیست‌های ما عدد و ارقام را در ماشین حساب تئاتر نمی‌دانند.
مباحثی است که لازم است یک نمایش برای سودآوری طی کند. من سود خود را در یک پروژه یکساله و سبد محصولات خود میبینم نه در یک اثر.
شاید این همان سرمایه‌گذاری پایدار است که توسعه پایدار را منجر خواهد شد.
مسعود والا همچنین تاکید کرد: امروز متاسفانه تئاتر ما با فقر نمایشنامه مواجه است. انتخاب نمایشنامه خوب، یک هدف است و در ادامه باید زمان اجرای مناسب اثر ، سالن مناسب اجرا چیدمان درست عوامل و… همه و همه در شکل گیری اکوسیستم اثر گذار است.
والا توضیح داد: اگر در پی توسعه در تئاتر هستیم، چنانچه به دنبال اقتصاد پایدار می‌باشیم باید به سمت کمپانی‌های تئاتر حرکت کنیم به شخصه سعی کردم چنین مهمی را بنیان‌گذاری کنم اما در بطن کار متوجه شدم هیچ نهاد، صنف و قانونی نیست که حقوق مادی و معنوی کمپانی تئاتر را استیفا کند.
شاید امروز بیش از همه نیازمند تشکیل یک صنف قانونی برای پیگیری مطالبات تهیهکنندگان تئاتر هستیم.
بسیاری از دوستانم منتظرند تا سرانجام تلاش و همیت من را در تئاتر ببینند تا در شرایط مناسب بخشی از سرمایه خود را وارد این حوزه کنند.
مشکل اصلی تئاتر کشور ما امروز سرمایه در گردش است. لازم است زیرساخت‌های قانونی برای فعالیت تهیه کنندگان تئاتر از سوی اهالی صنف تهیهکنندگان شکل بگیرد.
شایان ذکر است؛ جلسه پرسش و پاسخ بین تعدادی از اعضای انجمن مدرسان، انجمن نمایشنامه‌نویسان خانه تئاتر و دیگر علاقمندان حاضر در سالن پایان‌بخش این نشست علمی بود.
همچنین حضور بهزاد فراهانی، بازیگر و کارگردان پیشکسوت سینما و تئاتر به عنوان مهمان ویژه مراسم از نکات قابل توجه دومین نشست علمی اکوسیستم تئاتر، با موضوع 《تهیهکنندگان؛ منافع مشترک》بود.
*محمد دانشور- سردبیر پایگاه تحلیلی_خبری سینماآفیس
