مثل سینما ،مثل فجر
(سینماآفیس) – محمد حسین نیرومند مشاور سینمایی وزیر فرهنگ و عضو هیات انتخاب آثار، سیاست‌ها، چشم‌انداز و اوضاع کنونی آثار تولید شده سینمای ایران را ترسیم و کیفیت ۲۴ اثر مسابقه ایران را بالاتر از دوره پیشین عنوان کرد.
– با گذشت چند روز از چهل‌و‌یکمین جشنواره فیلم فجر، انگار تنور یخ‌زده این رویداد سینمایی گرم شده، است. چطور که شب گذشته فیلم «کت‌چرمی» سرانجام به سانس فوق‌العاده رسید..
*
محمد‌حسین نیرومند در این‌باره اظهار داشت: «این مسئله بیش از آنکه به رویکرد فیلمسازان صاحب نام برای شرکت یا عدم شرکت در جشنواره فجر مرتبط باشد به مسئله تولید طی یک سال منتهی به جشنواره فجر امسال مربوط است تا آنجا که من مطلعم تقریباً همه آن‌هایی که حتی احتمال رسیدن فیلمشان به جشنواره فجر را می‌دادند، ثبت‌نام کردند و تا آخرین روزها برای رساندن فیلمشان تلاش کردند. البته این اتفاقات می‌تواند فرصت برای دیده شدن افرادی ایجاد کند که شما به آنها گمنام می‌گویید.»
نیرومند با اشاره به اینکه همه چهره‌های شناخته شده روزی گمنام بوده‌اند، تصریح کرد: «گرچه من منکر رونق‌بخشی چهره‌ها به جشنواره نمی‌شوم، ولی فکر می‌کنم برای یک جشنواره هنری و تخصصی مانند جشنواره فجر اثر باکیفیت از چهره‌های گمنام بر آثار متوسط چهره‌ها ترجیح دارد.»
*
عضو هیات انتخاب آثار، تعداد بالای فیلم‌های تولید ارگان‌های دولتی و یا با سرمایه‌گذار دولتی را به چند تابع مختلف مرتبط دانست و توضیح داد: «مدت‌ها است که وضعیت فروش فیلم‌ها در اکران چندان خوب نیست. از طرفی حوادث و اتفاقات اخیر نیز این مشکل را تشدید کرد. طبیعتاً در چنین وضعی سرمایه‌گذار رغبت چندانی به تولید فیلم نشان نمی‌دهد. از سوی دیگر تولید فیلم در ایران بسیار گران شده است. متوسط هزینه تولید یک فیلم حدود ۱۰ میلیارد تومان است. یک فیلم باید در اکران حداقل ۳۰ میلیارد فروش کند که هزینه تولید آن برگردد. این در شرایطی است که تورم چنین افسارگسیخته نباشد. در چنین شرایطی امکان ساخت فیلم و به ویژه فیلم‌های خوب برای بخش خصوصی کاهش یافته است.»
مشاور سینمایی وزیر فرهنگ تاکید کرد: «سازمان سینمایی از ابتدای سال حتی قبل از حوادث اخیر بنا بر ارزیابی که از وضعیت نگران‌کننده تولید فیلم داشت آستین بالا زد و در بنیاد فارابی با جذب مشارکت از نهادهای دولتی و نیز درگیر ساختن بخش خصوصی پیگیری ساخت تعدادی فیلم را که اکثر آنها در جشنواره امسال حضور دارند را کلید زد. اما هدف سازمان سینمایی تنها تولید فیلم نبود بلکه سازمان خود را در قبال بیکاری دست‌اندرکاران فیلم و سینما مسئول می‌دانست. در تولید این فیلم‌ها هزاران نفر از اهالی سینما مشارکت داشته‌اند.»
نیرومند یادآور شد: «بد نیست بدانید که در چهار دوره گذشته جشنواره فجر میانگین آثاری که شما آنها را ارگانی می‌دانید، بیش از ۵۰ درصد فیلم‌های بخش سودای سیمرغ را به خود اختصاص می‌داده‌اند بنابراین تقریباً این رویه همیشگی تولیدات سینمایی ایران در همه سال‌های گذشته بوده است.»
وی همچنین اضافه کرد: «تقریباً اکثر ۲۴ فیلم جشنواره با کمک بخش خصوصی و تولید آن هم طبیعتاً توسط اهالی سینما انجام شده است. به نظرم قشنگ نیست با معرفی این فیلم‌ها به عنوان فیلم ارگانی نقش اصلی تولیدکنندگان آن را خدشه‌دار کنیم. با این حال بد نیست بدانید که در چهار دوره گذشته جشنواره فجر میانگین آثاری که شما آنها را ارگانی می‌دانید، بیش از ۵۰ درصد فیلم‌های بخش سودای سیمرغ را به خود اختصاص می‌داده‌اند بنابراین تقریباً این رویه همیشگی تولیدات سینمایی ایران در همه سال‌های گذشته بوده است.»
این مدیر فرهنگی در پاسخ به شائبه پروانه ساخت ویدئویی برخی از فیلم‌ها مانند، فیلم «هفت بهار نارنج» که مطابق آیین‌نامه جشنواره نباید در بخش سودای سیمرغ پذیرفته می‌شدند؛ گفت: «فیلم مذکور دارای پروانه سینمایی بوده و حدود دو ماه قبل برای این فیلم پروانه نمایش سینمایی هم صادر شده است. ضمناً در خصوص موضوعی که مطرح کردید باید عرض کنم یک روال معمول در سازمان سینمایی است که سال‌هاست انجام می‌گیرد و آن اینکه برخی از فیلم‌هایی که پروانه ویدئویی دارند از اداره کل نظارت و ارزشیابی درخواست می‌کنند تا فیلمشان در شورایی که به این منظور طراحی شده بازبینی شود.»
نیرومند در ادامه گفت: «کار این شورا این است که اگر فیلمی از این دست را واجد کیفیت فنی و هنری لازم بداند به آن پروانه سینمایی می‌دهد. بنابراین آثار متقاضی در شورای مخصوص بازبینی شدند که از آن میان فکر می‌کنم ۴ یا ۵ فیلم شایسته معرفی به هیات انتخاب تشخیص داده شدند و از این میان تنها یک فیلم که واجد مولفه‌های سینمایی بود مجوز حضور در بخش سودای سیمرغ را دریافت کرد.»
*نیرومند درباره ترکیب اعضای هیات انتخاب آثار گفت: «به نظرم کسانی که سینمای ایران را دنبال می‌کنند با سوابق تک تک اعضای هیات انتخاب آشنایند. اما در مورد یکدست بودن هیات انتخاب لازم چند نکته خدمتتان عرض کنم. در جشنواره فیلم فجر موضوع هنر سینما و نحوه بیان در آثار سینمایی موضوعیت دارد. به همین جهت است که بیش از ۲۰ جایزه در این جشنواره در نظر گرفته شده است که تقریباً همه این جوایز ناظر به یک فعالیت تکنیکی خلاقانه است. مثلاً از جایزه بهترین فیلمبرداری بگیرید تا بازیگری تا موسیقی و حتی فیلمنامه. هیات انتخاب باید فیلمی‌هایی را برای بخش سودای سیمرغ انتخاب کند که هیات داوران بخش مسابقه سودای سیمرغ بتواند از میان آنها نامزدها و جایزه هر بخش را از میان آثار موجود گزینش کنند.»
وی همچنین توضیح داد: «به عنوان کسی که سال گذشته هم عضو هیات انتخاب بوده‌ام قاطعانه می‌گویم میانگین کیفیت فیلم‌های امسال در بخش سودای سیمرغ بالاتر از فیلم‌های سال گذشته است. در تایید این صحبتم به یک نکته جالب اشاره کنم در هیات داوری امسال بیش از ۱۵ فیلم واجد اکثریت مطلق آرا بودند.»
نیرومند هدف اصلی مرحله انتخاب اولیه آثار را برخورداری از سطح کیفیت استانداردهای سینمایی عنوان کرد و افزود: «به نظر من اگر هیات انتخاب سال گذشته فیلم‌های امسال را مرور می‌کردند تردید ندارم تقریباً ۸۰ درصد فیلم‌هایی را انتخاب می‌کردند که هیات انتخاب امسال برگزیدند. این مطلب را از این جهت عرض کردم که بحث یکدست بودن هیات انتخاب سوال چندان دقیقی نیست. هیچ هیات انتخابی فیلم خوب با استانداردهای سینمایی را نمی‌تواند گزینش نکند. در ۵ دوره‌ای که بنده عضو هیات انتخاب بوده‌ام فیلمی خوبی را به یاد ندارم که بخاطر موضوعش هیات انتخاب آن را رد کرده باشد. هیات انتخاب وظیفه ممیزی ندارد!»
وی در خصوص مسیر پیش روی سینمای کشور یادآور شد: «سینمای ایران در حال تغییر نسل کارگردانی است. کارگردانان جوان خوش ذوق و قریحه‌ای که فیلم زیاد می‌بینند و استعداد خوبی در تکنیک سینمایی دارند در حال ظهور هستند اما به نظر می‌رسد جای اندیشه در سینما خالی است»
نیرومند دستیابی به سینمای مطلوب و هویت‌مند ایرانی را مستلزم دو نکته مهم توصیف کرد و اظهار داشت: «ابتدا باید بحث نظری در سینمای ایران جدی گرفته شود و سینماگر تلاش کند خود را به لحاظ فکری و اندیشه‌ای تقویت کند. سینمای ایران در حال تغییر نسل کارگردانی است. کارگردانان جوان خوش ذوق و قریحه‌ای که فیلم زیاد می‌بینند و استعداد خوبی در تکنیک سینمایی دارند در حال ظهور هستند اما به نظر می‌رسد جای اندیشه در سینما خالی است.»
او در ادامه از سینما به عنوان هنر داستان‌گو و ابزار بیان اندیشه یاد کرد و گفت : «تکنیک و نحوه بیان وقتی می‌تواند تاثیرگذار باشد که در خدمت اندیشه متعالی باشد و دوم آنکه به موازات تولید فیلم باید کار پژوهش در حوزه سینما جدی گرفته شود. اگر بخواهیم سینمای ملی داشته باشیم همچنانکه نگاره‌های و معماری ملی داریم باید بحث نظریه‌پردازی سینما مبتنی بر فرهنگ و اندیشه ایرانی اسلامی را جدی بگیریم.»
عضو هیات انتخاب آثار در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر تولیدات سینمای کشور را در ارزیابی با متر و معیار عنوان شده، در فاصله با ایده‌آل‌ها دانست و در خاتمه اظهاراتش عنوان داشت: « با این حال باید گفت در غالب آثار امسال از حیث موضوعی و جریان شناسی کلی سینما یک اتفاق خوب و قابل دفاع افتاده و آن اینکه جهان فیلم‌ها عاری از پوچی، سیاهی یا یاس آلودگی است و ضمن رعایت تنوع رنگ بندی جغرافیایی و انعکاس فرهنگ‌ها و عقاید و باورهای نقاط مختلف کشور، به لحاظ مضمونی و اندیشه‌ای نیز دارای رویکردی قابل قبول و امیدبخش تر است.»
انتهای پیام/
